Türkiye, savunma sanayiindeki gücünü artırmaya yönelik önemli bir adım attı. ABD’li uçak motoru üreticisi GE Aerospace, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) ve TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI) ile Hürjet uçağı için yeni bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşma kapsamında, GE üretimi F404 turbofan motorunun, Hürjet’in yeni versiyonlarına entegrasyonu gerçekleştirilecek.
TEI, F404 motorunun montaj, test, bakım-onarım ve revizyon işlerini üstleniyor!
Anlaşmaya göre TEI, F404 motorunun montaj, test, bakım-onarım ve revizyon işlemlerini gerçekleştirecek. Bu durum, TEI’nin uluslararası alanda da benzer hizmetleri sunabilmesinin önünü açacak. TEI’nin motor bakım ve onarım kabiliyetleri, yalnızca Türkiye’deki Hürjet uçaklarıyla sınırlı kalmayacak, aynı zamanda bu motoru kullanan diğer ülkelere de hizmet verebilecek.
GE’nin F404 motorundan da kısaca bahsedecek olursak, yüksek performansı ve güvenilirliği ile bilindiğini söyleyebiliriz. Ayrıca Hürjet’in geliştirilmesi ve operasyonel hale getirilmesinde kritik bir rol oynayacak.
Hürjet ise önümüzdeki yıllarda T-38 ile F-5 uçaklarının yerini alacak ve Türkiye’nin eğitim ve hafif saldırı görevlerinde kullanılacak. Zira 13.4 metre uzunluğunda ve 11 metre kanat açıklığına sahip olan bu hava aracı, 45 bin feet (yaklaşık 14 km) maksimum irtifaya çıkabilecek şekilde tasarlandı.
Anlaşmanın bir diğer önemli boyutu da aslında Türkiye’nin savunma sanayiinde dışa bağımlılığı azaltma ve yerli üretim kabiliyetlerini artırma hedefleri doğrultusunda oluşu. GE ve TEI arasında Paris Havacılık Fuarı 2023’te imzalanan bakım, onarım ve revizyon (MRO) anlaşması da bizlere bunu gösteriyor.
F404-GE-402 motor özellikleri:
Genel özellikler
- Tip: Artyakıcılı turbofan
- Uzunluk: 154 inç (390 cm)
- Çap: 35 inç (89 cm)
- Boş ağırlık: 2,282 lb (1,035 kg)
Komponentler
- Kompresör: eksenel, 3 fan ve 7 HP aşamalı
- Yakıcılar: dairesel
- Türbin: 1 LP ve 1 HP aşamalı
Performans
- Maximum itki:
- 11,000 lbf (48.9 kN) asgari itki
- 17,700 lbf (78.7 kN) artyakıcılı
- Genel basınç oranı: 26:1
- Bypass değeri: 0.34:1
- Hava kütle akışı: 146 lb/s (66 kg/s)
- Yakıt tüketimi:
- Asgari itki: 0.81 lb/(lbf⋅h) (23 g/(kN⋅s))
- Tam artyakıcılı: 1.74 lb/(lbf⋅h) (49 g/(kN⋅s))
- İtki ağırlık oranı: 4.8 (boş), 7.8 (artyakıcılı)